Sağlık bir insan hakkı olmasına1 karşın, sağlığa erişim açısından bakıldığında tüm dünyada çeşitli problemler yaşandığı görülmektedir. Aklımıza ilk anda ekonomik ölçütler gelse de yaşadığımız pandemi süreci sağlığa erişimde para kadar başka unsurların da olduğunu göstermiştir.
Ekonomiden eğitime birçok başlık sayılabilir ve bunlar basit sebepler olmayabilir. Peki çözümler de kompleks ve zor olmaz zorunda mı? Bazı örneklere bakalım;
MIT ve Hindistan Teknoloji Enstitüsü, güneş enerjisiyle çalışan yeni bir otoklav üretti. Suyun ya elektrikle ısıtılması ya da yakıtla yakılması gerekir, bu da yoksul bölgelerde erişimi güçleştirebilmektedir. Cihaz Mumbai'de test edildi ve bulutlu gökyüzünde dahi mükemmel bir performans sergilemiştir2.
Meksikalı biyoteknoloji girişimi Unima, elektrik veya internet olmadan kullanılabilecek bir teşhis teknolojisi geliştirdi. Sonuçlar 15 dakika içinde alınabiliyor ve test başına maliyet 1 € 'dan daha düşük. Teknoloji, spesifik hastalık biyobelirteçlerini tanımak için genetik olarak tasarlanmış köpekbalığı antikorlarını kullanmaktadır2.
Modüler Uyarlanabilir Dönüştürülebilir (MAC) sistem, atıkları tıbbi sınıf, antiviral, antibakteriyel tedavi odalarına dönüştürür. MAC koğuşları kolay taşıma için hafiftir ve hızlı montajı kolaylaştırmak için birbirine kenetlenen parçalardan oluşur. Her modüler oda, alanın soğutulmasına yardımcı olan ve havadaki kirleticilerin sağlık çalışanlarına ulaşmasını önleyen negatif hava basıncı içermektedir2.
Turtle Shell Technolojileri, temassız sağlık izleme sistemi Dozee'yi Hindistan'daki karantina merkezlerinde ve hastanelerde kullanmaya başlamıştır. Sistem, vücut tarafından üretilen mikro titreşimleri izleyerek çalışır ve her bireyin temel istatistiklerinin kapsamlı bir resmini oluşturmak için makine öğrenimi ve yapay zekâ kullanmaktadır2.
Bu projelerin ortak özelliklerden en önemlileri sorunun temeline odaklanıp elde var olan kaynaklarla çözüm üretilmesi ve olabildiğince ulaşılabilir ama sıra dışı çözümler getirmeleri. Sağlığa erişimde elde olmayana değil de var olan kaynaklarla farklı bakış açıları yaratıp yol almak mümkün gözüküyor. Ne dersiniz?
Kaynaklar:
1.Health Is a Fundamental Human Right. www.who.int , 10 Dec. 2017,
https://www.who.int/news-rom/commentaries/detail/health-is-a-fundamental-human-right.
Springwise. www.springwise.com , 7 Apr. 2021,
https://www.springwise.com/innovation-snapshot/access-to-healthcare.